Kralj čudovišta, ali i kralj filma: 70 godina Godzille

Godzila je jedan od najpoznatijih i najdugovječnijih filmskih karaktera, koji je debitirao 1954. godine u japanskom filmu istog imena. Od tada, Godzilla se pojavljuje u ukupno 38 filmova, od kojih je 33 producirala i distribuirala japanska kompanija Toho Co., Ltd., dok su pet filmova nastali u američkoj filmskoj industriji.

Najnoviji film u franšizi je “Godzilla Minus One”, koji je premijerno prikazan u Japanu 3. oktobra 2023. godine, povodom 70. godišnjice prvog filma.

Film kao upozorenje

Godzila je nastala kao metafora za nuklearno oružje i posljedice koje je ono imalo na Japan nakon Drugog svjetskog rata. Prvi film bio je inspiriran stvarnim događajima, kao što su atomske bombe bačene na Hirošimu i Nagasaki 1945. godine i incident s japanskim ribarskim brodom Daigo Fukuryū Maru, koji je bio izložen radijaciji nakon američkog testiranja vodikove bombe 1954. godine. Godzilla je prikazana kao prahistorijski reptilski monstrum, koji je probuđen i osnažen nuklearnom radijacijom, te je sijao razaranje po Japanu. Film je nosio snažnu antiratnu poruku i upozorenje protiv nastavka nuklearnog testiranja.

Kako se franšiza razvijala, neki filmovi su usvojili manje ozbiljne tonove, prikazujući Godzilu kao antijunaka ili manju prijetnju koja brani čovječanstvo od drugih divovskih čudovišta, poput King Ghidore, Mothre i Mechagodzille. Kasniji filmovi su se bavili različitim temama i komentarima, uključujući japansku ravnodušnost, zanemarivanje i neznanje o vlastitoj imperijalnoj prošlosti, prirodne katastrofe i ljudsko stanje. Godzilla je također sudjelovala u mnogim crossover medijima, boreći se s likovima i stvorenjima iz drugih franšiza, kao što je King Kong, te u Marvel Comicsu.

Godzilla je ostavila značajan kulturni utjecaj u Japanu i Americi, gdje je postala međunarodni pop kulturni fenomen. Ona simbolizira strahove, frustracije i nade japanskog naroda kroz različite povijesne periode, ali također iznosi univerzalne teme poput ekologije, tehnologije i humanizma. Godzilla je također bila inspiracija za mnoge druge filmove, knjige, stripove, video igre i televizijske emisije o divovskim čudovištima, kao što su Gamera, Ultraman, Cloverfield i Stranger Things. Godzilla je također bila predmet mnogih parodija, satira i hommaga.

Vraćanje korijenima

Film “Godzilla Minus One” vraća se korijenima franšize, smještajući radnju u poslijeratni Japan, za vrijeme američke okupacije (1945-1952). Film se fokusira na to kako se Japan suočava s novom krizom u obliku divovskog čudovišta, koje simbolizira strah od moći atomske bombe. Film je režirao, napisao i radio vizualne efekte Takashi Yamazaki, koji je poznat po svojim filmovima o japanskoj historiji i kulturi, kao što su “Always: Sunset on Third Street”, “The Eternal Zero” i “The Great War of Archimedes”. Film je dobio pozitivne kritike od kritičara i publike, koji su pohvalili njegovu priču, glumu, atmosferu i prikaz Godzille.

Istovremeno, tokom novembra s prikazivanjem kreće i serija Monarch: Legacy of Monsters koja je dio američkog MonsterVersea. Ova priča se odvija nakon bitke između Godzille i Titana, koja je otkrila da su čudovišta stvarna. Prati putovanje jedne obitelji u otkrivanju njihovih skrivenih tajni i nasljeđa koje ih povezuje s organizacijom Monarch.

Godzilla je, dakle, filmski lik koji je preživio sedam decenija i ostavio neizbrisiv trag u filmskoj industriji i popularnoj kulturi. Godzilla je više od pukog čudovišta – ona je ogledalo japanskog i svjetskog društva koje se mijenjalo kroz vrijeme, ali koje je uvijek imalo potrebu za fantastičnim i spektakularnim. Godzilla je kralj čudovišta, ali i kralj filma.